LUBOMIR FERKO:  Sculptures and Glass Art

INVITATION TO ART ...   / Dutch/.       LUBOMIR FERKO:  GLAS MET  EEN  STEM                                                               Auteur: Frans JEURSEN

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

  Sindsdien zoek de mens naar een medium om het onderlinge gesprek en dat met de ultieme  bron van alle betekenis te  herstellen. Zo zijn we direct  al gestuit op de kern van het werk van de Slowaakse kunstenaar Lubomir FERKO en zijn medium: glas. Maar we kijken tegelijk terug en hopelijk tevens vooruit naar de wortels van onze beschaving in Jodentdom, Christendom en Islanm. Msschien schlemert zelf de onderlinge ver-

wantschap en gemeenschappelijke grond van die culturen in zijn oeuvre door. Ferko´s kunst ist geen esthetiek of decoratie.omdat hij weigert de

betekenissen die  drangend zijn voor ons menselijk samenleven en cultuur te scheiden van onmiddellijk aansprekende vormschoonheid en kleur. Zo roept hij ons met zijn werk terug naar de oorspronkelijke eenheid van gedachte, woord en beeld en naar de zintuiglijke vitaliteit van het leven. Tagelijk is er een visionen  van het mogelijk herstel van de harmonie tussen wat door de wereldgeschiedenis gebroken werd.

  Ferko neemt in elk van zijn sculpturen het woord "Er zij licht" waar de Bijbelse schepping mee begint serieus. Niet dat hij een  religieus kunste-

naar is maar de artistieke reflectie op zaken als betekenis, oorsprong en geschiedenis, in zijn geval die van  Europa en zijn geboorteland Slova-

kije, is een constante in zijn leven en werk. Zo  versmelt de geboeidheid door de zijn en betekenis van de antieke, omhoog strevende architectuur met aspecten van zijn vroegere opleiding tot monumentaal beeldhouwer. Die beiden sluiten dan op hun beurt weer aan op zijn gefascineerdheid door het transparante medium glas dat hij tijdens een werkperiode in de studio van de Amerikaanse kunstenaar Michael Rogers ontdekte. Vreemd is het dan niet dat na verloop van tijd en na veel experimenten in dat glas ook de terugkeer zichtbaar werd van het schrift, van het woord dat zich aanbiedt om gesproken te worden en zo zelf medium tussen mens en betekenisfundament te zijn. Ferko´s werken scheppen voor al deze elementen een plek om tot zichzelf te komen en hun kracht te doen gelden.

  Hij is zich daarbij bewust van het karakteristieke van elk van de historische pijlers van onze moderne wereld, en van hun negatieve en positieve bijdrage aan  het geheel. In het geval van Slovakije bracht de islamitische Turken en de Tartaren ook de kennis van geneeskunde, wiskunde en astronomie met zich mee. De morele en sociale invoed van Jodendom en Christendom was er eens sterk. Zo combineert Ferko dan bijvoorbeeld in optisch glas de prachtig kalligrafie van Koranteksten met de aan de islam  verbonden kleur groen. De driekantige piramide die in zijn oeuvre regelmatig terugkeert verwijst naar het Christelijke concept van de triniteit, geassocieerd met de kleur rood. Dan weer zien we rijen schijnbaar verweerde /blauwe/ Hebreeuwse letters op dubbele glasplaten die wel wat weg hebben van Mozes´ twee stenen tafelen met de tien geboden. Verschillend zijn ze zeker, maarhebben de Hebreeuwse, Arabische en Latijnse schrifttekens niet allemal hun oorsprong in het 3500 jaar oude Semitische consonanten alfabet?  Als het licht van "boven" door Ferko´s glazen piramides, kubussen en kunstwerken in andere gedaanten heen schijnt zien we daarom  steeds opnieuw verrassende en originele /her/ interpretaties in vorm, kleur en tekentaal van dat wat nadrukkelijk met behound van de eigen identiteit. Dan hebben we het nog niet eens gehad over de grote schoonheid van deze werkstukken, terwijl dat toch het eerste is wat de onbevangen kijker zal opvallen.